Początek roku przyniósł nam e-receptę. Teraz pora na e-skierowanie. Jak to działa, jak je wystawiać i jakie są korzyści takiego rozwiązania? Od kiedy wystawianie skierowań w formie elektronicznej będzie obowiązkowe? Te i inne kwestie wyjaśniła nam Agnieszka Rudnicka-Szymczak, ekspert Centrum e-Zdrowia.

E-skierowanie – nowoczesne narzędzie systemu ochrony zdrowia

Współczesne czasy wymagają nowoczesnych rozwiązań w systemie medycznym. Jednym z nich jest wprowadzona 8 stycznia 2020 roku e-recepta. Kolejnym krokiem są elektroniczne skierowania.

O tym, jak wygląda droga do powszechnego wystawiania e-skierowań i na czym polega ich stosowanie, mówiła podczas II Wirtualnej Konferencji AMOZ Pani Agnieszka Rudnicka-Szymczak, ekspert Centrum e-Zdrowia, na co dzień zaangażowana w projekt e-zdrowie (P1), czyli Elektroniczną Platformę Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych.

E-skierowanie a terminy i przepisy

Skierowania elektroniczne już teraz funkcjonują w polskim systemie ochrony zdrowia. Opcja ta została udostępniona już w październiku 2018 r. To oznacza, że obecnie dopuszczalne są różne postaci skierowań (tradycyjna, e-skierowanie i forma łączona). Obowiązek wystawiania skierowań w postaci elektronicznej wejdzie w życie już 8 stycznia 2021 r.

Kwestie wystawiania skierowań regulują zapisy Ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2019 r. w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej.

Na jakie świadczenia wystawiane jest e-skierowanie?

Obowiązujące obecnie przepisy umożliwiają wystawianie e-skierowań w Systemie Informacji Medycznej na:

• ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych,
• leczenie szpitalne – w szpitalach, które mają zawarte umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,
• badania medycyny nuklearnej oraz tomografii komputerowej – zarówno finansowane ze środków publicznych, jak i niepublicznych,
• badania rezonansu magnetycznego, badania endoskopowe przewodu pokarmowego i badania echokardiograficzne płodu – finansowane ze środków publicznych.

Jak wystawić e-skierowanie krok po kroku?

Pani Agnieszka Rudnicka-Szymczak z Centrum e-Zdrowia wyjaśnia, że sposób wystawiania e-skierowania jest bardzo podobny do tego znanego z e-recepty.

Krok 1.

Lekarz wystawia skierowanie w systemie. Ważną różnicą w przypadku dokumentów elektronicznych jest kwestia podpisu – nie może on zostać naniesiony fizycznie, jak dotychczas. Dlatego zarówno e-skierowanie, jak i e-receptę można podpisać za pomocą:

• e-ZLA,
• Profilu zaufanego,
• Podpisu kwalifikowanego,
• E-dowodem.

Przy czym każda z wyżej wymienionych metod jest równorzędna.

Krok 2.

Pacjent może otrzymać e-skierowanie w postaci:

• wydruku informacyjnego,
• wiadomości SMS,
• wiadomości e-mail z załączonym e-skierowaniem w formacie PDF.

Do realizacji e-skierowania wystarczy czterocyfrowy kod. Należy go podać w placówce i potwierdzić numerem PESEL osoby, dla której skierowanie zostało wystawione.

E-skierowanie pacjent ma także dostępne na swoim Internetowym Koncie Pacjenta. Dlatego, w przypadku ewentualnego zagubienia e-skierowania, pacjent może odzyskać dane, logując się na stronie pacjent.gov.pl.

Krok 3.

Pacjent może zrealizować e-skierowanie w placówkach, które już dziś obsługują takie rozwiązanie. W przypadku, gdy dany podmiot nie funkcjonuje jeszcze w systemie e-skierowań, dopuszczalne jest wystawianie wydruku informacyjnego e-skierowania z fizycznym podpisem lekarza. Taka hybrydowa postać skierowania umożliwia przyjęcie go w każdej placówce medycznej.

Dodatkowo obecnie z uwagi na stan epidemiczny, na mocy § 1. ust. 3 Dz.U. 2020 poz. 1393, możliwa jest realizacja takiej postaci skierowania nawet bez podpisu lekarza (w placówce wymagane jest oświadczenie świadczeniobiorcy o tym, że nie realizuje tego świadczenia w innym miejscu).

Należy jednak pamiętać, że tymczasowe rozwiązanie hybrydowe (podobnie jak skierowanie w postaci tradycyjnej) będzie funkcjonować już tylko do 7 stycznia 2021 r. Od 8 stycznia skierowania będą mogły być wystawiane jedynie w postaci elektronicznej.

Zmiany, które wprowadza e-skierowanie

Powszechne wprowadzenie e-skierowań niesie ze sobą również zmiany organizacyjne. Agnieszka Rudnicka-Szymczak wyjaśnia, że planowane jest wdrożenie nowego usprawnienia w kierowaniu pacjentów na świadczenia.

Zgodnie z zasadą, która ma wejść w życie, e-skierowanie będzie wystawiane tylko w przypadku, gdy pacjent ma możliwość wyboru świadczeniodawcy. Natomiast wszelkie skierowania w obrębie placówki, pod opieką której jest pacjent, będą traktowane jako „zlecenia wewnętrzne”.

Kolejna zmiana to brak konieczności dostarczania fizycznego skierowania do placówki. W przypadku tradycyjnego, papierowego dokumentu pacjent musiał przynieść je w ciągu 14 dni(obecnie ze względu na trwający stan pandemii – 21 dni) od wystawienia. W przypadku e-skierowania wystarczy podać czterocyforwy kod oraz PESEL (np. telefonicznie przy rejestracji).

E-skierowanie uniemożliwi też zapisy na te same świadczenia równolegle, w kilku placówkach. Informacja na temat wystawionego skierowania będzie widoczna w systemie teleinformatycznym. Ewentualne zdublowane wizyty i badania będą blokowane. Dzięki temu zmniejszą się kolejki na konsultacje u specjalistów.

Korzyści wprowadzenia e-skierowań

Z informacji przekazanych przez Panią Agnieszkę Rudnicką-Szymczak wynika, że zmiany w systemie wystawiania i realizacji e-skierowań przyniosą wiele ułatwień – zarówno z punktu widzenia pacjentów, jak i lekarzy. Poniżej wyliczamy najważniejsze z nich.

Korzyści dla pacjenta:

• łatwiejsze dostarczanie skierowania do placówki (wystarczy podać 4-cyfrowy kod i PESEL przy rejestracji – można to zrobić na odległość, np. telefonicznie),
• brak możliwości zgubienia skierowania (nawet w przypadku zagubienia wydruku informacyjnego lub usunięcia wiadomości SMS/e-mail, skierowanie zostaje w systemie e-zdrowie (P1) oraz na Internetowym Koncie Pacjenta),
• możliwość śledzenia historii leczenia na Internetowym Koncie Pacjenta,
• możliwe skrócenie kolejek na badania i do specjalistów (dzięki blokowaniu przez system zdublowanych e-skierowań).

Korzyści dla lekarzy i placówek medycznych:

• ujednolicenie postaci wystawiania skierowań (planowany obowiązek wystawiania e-skierowań zamiast trzech różnych możliwości),
• możliwość wystawienia skierowania na odległość (telemedycyna), co ogranicza fizyczne wizyty pacjentów w placówkach,
• ograniczenie wizyt i badań, które nie dojdą do skutku (blokowanie zdublowanych skierowań),
• brak konieczności wystawiania, przyjmowania i przechowywania dokumentów w postaci papierowej.