Kolor ma ogromny wpływ na ludzkie samopoczucie i może odgrywać kluczową rolę w wielu dziedzinach naszego życia – także w przypadku projektowania placówek medycznych. Od jasnych i stonowanych po intensywne i jaskrawe, wybór odpowiedniej palety kolorów może znacząco wpłynąć nie tylko na stan psychiczny, ale również na stan fizyczny pacjentów. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej analizie wpływu kolorów na odczucia pacjentów oraz przedstawimy przykłady udanego wykorzystania kolorystyki w projektowaniu szpitali. Spróbujemy ponadto udzielić wskazówek, dotyczących wyboru kolorów w różnych obszarach funkcjonowania placówki medycznej.

Wpływ kolorów na stan psychiczny i fizyczny pacjentów

Kolory wywołują różnorodne reakcje psychiczne i fizyczne u wszystkich ludzi. Oznacza to, że z perspektywy pacjentów kolorystyka otoczenia jest niezwykle ważnym elementem w projektowaniu placówek medycznych. Oto kilka głównych aspektów wpływu kolorów na stan psychiczny i fizyczny pacjentów:

1. Stabilizacja emocjonalna: Kolory mogą wpływać na stabilizację emocjonalną pacjentów poprzez wywoływanie określonych uczuć i nastrojów. Na przykład, pastelowe odcienie niebieskiego są bardzo często kojarzone przez nas ze spokojem i relaksem. Skojarzenia te mogą w pewnym stopniu pomóc w redukcji stresu i obniżeniu poziomu lęku u pacjentów.
2. Regulacja ciśnienia krwi: Badania sugerują, że niektóre kolory mogą mieć wpływ na regulację ciśnienia krwi. Na przykład, kolor niebieski jest często powiązany z obniżeniem ciśnienia krwi, co może być korzystne dla pacjentów z nadciśnieniem.
3. Przyspieszenie rekonwalescencji: Kolory mogą również mieć wpływ na tempo rekonwalescencji u niektórych pacjentów. Zielona barwa, kojarzona przede wszystkim z naturą i harmonią, może przyspieszyć proces gojenia się ran i złamań oraz poprawić ogólne samopoczucie pacjentów. Zielony to kolor nadziei, w tym przypadku – nadziei na szybki powrót do zdrowia.
4. Stymulacja aktywności fizycznej: Niektóre kolory, takie jak czerwony lub pomarańczowy, mogą z kolei stymulować aktywność fizyczną i pobudzać układ krążenia. W obszarach terapeutycznych, gdzie aktywność fizyczna jest kluczowa, stosowanie tych kolorów może być korzystne dla pacjentów.
5. Poprawa samopoczucia psychicznego: Kolory mogą mieć również zdolność poprawiania ogólnego samopoczucia psychicznego pacjentów. Jasne i pozytywne barwy, takie jak żółta lub różowa, mogą poprawić nastrój pacjentów i zwiększyć poczucie optymizmu i nadziei.

 

Odpowiednio dobrana paleta kolorów, występujących w danej placówce medycznej, może mieć istotny wpływ na zarówno stan psychiczny, jak i fizyczny pacjentów. Managerowie podmiotów leczniczych powinni zatem razem z projektantami wnętrz dokładnie rozważyć wybór stosowanych w placówce kolorów. Dzięki właściwej palecie barw możliwe jest bowiem stworzenie środowiska, które wspiera proces leczenia i zapewnia komfort oraz dobre samopoczucie dla pacjentów, przyspieszając ich proces rekonwalescencji lub ułatwiając im trudny dla nich pobyt w danej klinice.

Zalety udanego wykorzystania kolorystyki w projektowaniu szpitali

Badania naukowe potwierdzają, że kolory mogą wywoływać różnorodne reakcje emocjonalne i fizyczne u ludzi. Zalety odpowiedniego zaprojektowania kolorystycznego danej placówki medycznej mogą wpływać nie tylko na samopoczucie samych pacjentów, lecz wywierać pozytywny wpływ także na samą placówkę. Przyjrzyjmy się bliżej kilku, z pozoru dość nieoczywistym zaletom właściwego doboru kolorów:

• Poprawa estetyki i wizerunku placówki: Estetyczne i starannie zaprojektowane wnętrza mogą przyczynić się do pozytywnego odbioru placówki przez pacjentów, ich rodziny i personel medyczny. Odpowiednia kolorystyka może również podkreślić profesjonalizm i wysoką jakość świadczonych usług. Pacjent, odwiedzając daną placówkę, zyskuje dobre pierwsze wrażenie schludnej, zadbanej i przemyślanej przestrzeni.
• Optymalizacja przepływu pacjentów: Dobrze zaprojektowana kolorystyka może pomóc w optymalizacji przepływu pacjentów, szczególnie w obszarach takich jak rejestracja, punkty informacyjne czy drogi ewakuacyjne. Odrębne kolory dla różnych stref w placówce medycznej mogą ułatwić nie tylko pacjentom, ale i personelowi medycznemu sprawne poruszanie się po terenie placówki.
• Poprawa orientacji i nawigacji: Kolory mogą być również użyteczne w poprawie orientacji i nawigacji w szpitalu. Odrębne kolory dla różnych obszarów, takich jak sale zabiegowe, pokoje pacjentów czy hol, mogą ułatwić zarówno nowym pacjentom, jak i odwiedzającym ich odwiedzającym poruszanie się po placówce medycznej bez konieczności dopytywania o drogę personelu – co przekłada się dodatkowo na poprawę komfortu pracy w danym podmiocie leczniczym.
• Zwiększenie efektywności personelu medycznego: Środowisko pracownicze ma również wpływ na efektywność pracy personelu medycznego. Dobrze dobrana kolorystyka może stworzyć atmosferę sprzyjającą koncentracji i skupieniu, co może przyczynić się do poprawy wydajności pracy personelu.
• Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny: Poprzez odpowiednią kolorystykę można także zapewnić bezpieczeństwo i higienę w szpitalu. Jasne kolory wnętrz – zarówno podłogi, jak i blatów czy też ścian – mogą ułatwiać szybkie wykrywanie zabrudzeń i stanów nieprawidłowych, co umożliwia natychmiastową reakcję personelu medycznego oraz sprawne zapobieganie rozprzestrzenianiu się infekcji. 
• Promowanie spójnego wizerunku i marki: Odpowiednio zaprojektowana kolorystyka może również pomóc w promowaniu spójnego wizerunku i marki placówki medycznej. Zastosowanie konsekwentnych kolorów w różnych obszarach podmiotu leczniczego oraz na materiałach promocyjnych tejże placówki medycznej może budować rozpoznawalność i zaufanie zarówno wśród pacjentów, jak i społeczności lokalnej.

Wymienione powyżej korzyści jednoznacznie podkreślają znaczenie kolorystyki jako kluczowego elementu w projektowaniu zarówno dużych szpitali, jak i mniejszych placówek medycznych – zarówno publicznych, jak i prywatnych. Z tego też powodu warto poświęcić uwagę i odpowiednią ilość czasu dokonaniu starannego doboru kolorystycznego jeszcze na etapie projektowania placówki. Działanie to pozwoli uwzględnić nie tylko potrzeby pacjentów lub personelu medycznego, ale także wpłynie bowiem na bezpieczeństwo i funkcjonalność placówki.

Wskazówki dotyczące wyboru kolorów w różnych obszarach placówki medycznej 

Placówka składa się z różnych przestrzeni, których zadaniem jest spełnianie odmiennych funkcji. Każda z nich ma swoje zastosowanie i jest wykorzystywana w określonym celu. Warto zatem rozważyć taki dobór barw, by zarówno kolor, jak i jego intensywność, mogły wspierać pacjentów i współgrać z funkcją danej przestrzeni – zarówno z perspektywy pacjentów, jak i personelu placówki medycznej. Warto w tym kontekście skorzystać z kilku zamieszczonych poniżej wskazówek, dotyczących wyboru kolorów w różnych obszarach podmiotu leczniczego:

1. Pokoje pacjentów: Pokoje pacjentów stanowią miejsce, w przypadku którego komfort i spokój mają kluczowe znaczenie dla procesu leczenia. Dlatego też warto wybierać dla tego typu przestrzeni stonowane kolory, takie jak niebieski, zielony lub pastelowe odcienie. Niebieska barwa kojarzona jest ze spokojem, co pomaga w relaksacji i redukcji stresu – co jest istotne szczególnie dla pacjentów, którzy przebywają przez dłuższy czas w placówce medycznej. Zielony kolor natomiast nawiązuje do natury i harmonii, a skojarzenia te mogą z kolei przyczynić się do ogólnego poczucia spokoju i poprawy samopoczucia pacjentów.
2. Hol i poczekalnie: Hol i poczekalnie są miejscami, w których pacjenci spędzają czas w oczekiwaniu na wizytę lub wyniki badań. Z tego powodu ważne jest, aby stworzyć w nich przyjemną atmosferę oczekiwania. Najlepiej zastosować jasne kolory o stonowanym charakterze, które nie będą przytłaczać ani drażnić. Kolory takie jak beż, jasny żółty czy delikatne odcienie zieleni mogą pomóc w stworzeniu przyjaznej, a zarazem relaksującej atmosfery. Warto jednocześnie unikać zbyt intensywnych lub jaskrawych kolorów, mogą one bowiem wywoływać u pacjentów niepokój.
3. Sale zabiegowe i diagnostyczne: W tych obszarach istotne jest utrzymanie spokoju i koncentracji zarówno w przypadku pacjentów, jak i personelu medycznego. Dlatego też najbardziej odpowiednie są kolory neutralne, które nie będą rozpraszać ani drażnić. Kolory takie jak szarość, beż czy delikatne błękity mogą pomóc w stworzeniu profesjonalnej i uspokajającej atmosfery, sprzyjającej skupieniu się na pracy medycznej.
4. Obszary terapeutyczne: W obszarach, wewnątrz których odbywają się działania terapeutyczne lub procesy rehabilitacyjne, warto użyć kolorów stymulujących, takich jak czerwień lub pomarańcz. To właśnie tego typu barwy mogą pomóc w pobudzeniu aktywności fizycznej i umysłowej pacjentów, co bez wątpienia sprzyja procesowi terapeutycznemu. Należy jednak pamiętać o tym, aby nie przesadzić z intensywnością kolorów – w innym przypadku możemy bowiem wywołać niepotrzebny stres u pacjentów.

Poprawny dobór kolorów w różnych obszarach placówki medycznej może z łatwością przyczynić się do stworzenia przyjaznego i komfortowego środowiska, które wspiera proces leczenia i poprawia doświadczenie pacjentów oraz personelu medycznego. Z tego powodu warto przemyśleć, co dzieje się w danym obszarze placówki, a co za tym idzie – jaka kolorystyka wywoła tam najbardziej pozytywny, oczekiwany przez nas rezultat.

Chromotreapia – leczenie kolorami

Jako ciekawostkę warto wspomnieć także o chromoterapii – jest to nowoczesna , alternatywna forma terapii, zwana potocznie leczeniem kolorami. Choć dowody naukowe na skuteczność chrometropatii są jeszcze ograniczone, wielu pacjentów uważa, że kolory potrafią wpływać na ich samopoczucie. Terapia ta zyskuje na popularności i istnieje szansa, że już za kilka lub kilkanaście lat stanie się standardem we wspieraniu leczenia chorób u pacjentów. Skoro bowiem mamy świadomośc tego, że czerwony kolor może podnieść poziom energii, a niebieski pomoże w zredukowaniu stresu i wywołą poczucie relaksu – warto spróbować tę wiedzę wykorzystać w praktyce, pomagając pacjentom osiągnąć pełną sprawność organizmu.