Kategoria wpisu: Dla Managera
Rejestracja w przychodni pełni wiele ważnych funkcji. Jedną z nich jest sprawowanie pieczy nad procedurami prawnymi regulującymi relacje między placówką a pacjentem. Do najważniejszych kwestii należą te dotyczące udostępniania dokumentacji medycznej, a także wyrażania zgód na badanie i leczenie – szczególnie w przypadku pacjenta małoletniego. O czym powinni wiedzieć pracownicy rejestracji medycznej? Wyjaśniamy w artykule.
Dokumentacja medyczna podlega rygorystycznej ochronie. Nic więc dziwnego, że kwestia jej udostępniania może budzić emocje. Zasady dostępu do niej są szczegółowo opisane w przepisach. Reguluje je przede wszystkim art. 26. ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zgodnie z pkt 1. placówki medyczne są zobligowane do udostępnienia dokumentacji medycznej na żądanie:
Warto zauważyć, że osoba trzecia może być upoważniona nie tylko w naszej, ale również innych placówkach medycznych lub dysponować dokumentem sporządzonym u notariusza. To, na co powinna zwrócić uwagę rejestracja przychodni, to zakres takiego upoważnienia. W przypadku, gdy nie obejmuje ono dziedzin, w których był leczony pacjent w naszej przychodni, nie jesteśmy zobligowani do udostępnienia dokumentacji medycznej.
Poza wyżej wymienionymi przypadkami, istnieje jeszcze kilka sytuacji, w których placówka medyczna może udostępnić dokumentację medyczną. Bywa, że dochodzi do tego po śmierci pacjenta. Wówczas osobą mogącą uzyskać dostęp jest:
W ostatnim z opisanych przypadków dostęp do dokumentacji medycznej jest znacznie utrudniony, jednak nie jest niemożliwy. Na wniosek osoby bliskiej sąd może udzielić zgody na udostępnienie dokumentacji w dwóch przypadkach:
Dostęp do dokumentacji medycznej mogą uzyskać również podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych, a także wyróżnione we wspomnianej wyżej ustawie inne podmioty, takie jak organy władzy publicznej, w tym Rzecznik Praw Pacjenta, Narodowy Fundusz Zdrowia, czy organy samorządu zawodów medycznych. To jednak nie koniec. Dokumentacja medyczna może być udostępniona również na wniosek m.in. Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Agencji Badań Medycznych, ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, sądom, prokuraturom, czy lekarzom sądowym i rzecznikom odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem. Pełna lista osób i instytucji upoważnionych wraz z opisem okoliczności i zakresu udostępniania dokumentacji medycznej została zawarta w pkt 3. Art. 26. ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Rejestracja w przychodni powinna również wiedzieć, jak udostępniać dokumentację medyczną. Przepisy przewidują następujące sposoby:
Warto pamiętać, że w każdym wypadku należy upewnić się, że dana osoba jest upoważniona do wglądu, a także jest tym, za kogo się podaje. W przypadku, gdy dokumentacja jest udostępniana na terenie placówki medycznej, należy poprosić wnioskodawcę o pokazanie dowodu osobistego. W przypadku przekazywania dokumentów w plikach elektronicznych warto zabezpieczyć je hasłem, a także zweryfikować adres e-mail, z którego zostało wysłane zapytanie.
Istnieje jeszcze jedna możliwość udostępnienia dokumentacji medycznej, a mianowicie – udostępnienie oryginału. Mowa tu w zasadzie o wypożyczeniu dokumentacji, ponieważ czynność ta wymaga zastrzeżenia zwrotu. W takiej sytuacji placówka będąca właścicielem dokumentacji powinna sporządzić jej kopię, a także wziąć pokwitowanie od osoby odbierającej dokumenty. Udostępnienie oryginału zazwyczaj jest praktykowane w przypadku spraw karnych. Istnieją również inne sytuacje, w których taka potrzeba jest uzasadniona. Zgodnie z przepisami placówka medyczna ma obowiązek udostępnić oryginał dokumentacji medycznej:
Definicję oświadczenia woli definiuje art. 60. Kodeksu cywilnego.Zgodnie z nim „[z] zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli)”.
To oznacza, że w większości przypadków (poza tymi, gdzie sposób jest zdefiniowany w przepisach) oświadczenie woli może przybierać różne formy. Istotne jest jednak to, by osoba składająca oświadczenie przejawiała takie zachowania, które mogą być zinterpretowane jako wyraźne i wyrażone w sposób jasny. Najprostszym sposobem uzyskania jednoznacznej zgody jest oczywiście poproszenie pacjenta o podpisanie zgody w formie pisemnej. Nie zawsze jednak jest możliwość, by ją uzyskać (np. gdy nie pozwala na to stan zdrowia lub gdy pacjent odmawia wyrażenia zgody, lub jej braku na piśmie). W takich przypadkach możliwe jest dopuszczenie zgody (lub jej braku) w formie ustnej. Wówczas należy sporządzić odpowiednią dokumentację. Warto dołączyć do niej oświadczenia personelu medycznego będącego świadkami oświadczenia woli pacjenta.
Zgodnie z art. 93. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego osobami uprawnionymi do sprawowania władzy rodzicielskiej są oboje jego rodzice, chyba że w trosce o dobro dziecka prawa obojga lub jednego z nich zostały zawieszone, ograniczone lub całkowicie odebrane na drodze sądowej. Gdy mówimy o małoletnim pacjencie, zgodę na badanie i leczenie wyrażają standardowo jego rodzice. Istnieje jednak kilka ważnych kwestii, o których personel placówki medycznej, na czele z rejestracją medyczną powinien bezwzględnie pamiętać. I tak:
Istnieją jednak ważne wyjątki, gdy badanie lub leczenie pacjenta bez odpowiedniej zgody jest dopuszczalne. Należą do nich sytuacje, gdy:
W takich sytuacjach lekarz ma obowiązek (najlepiej po zasięgnięciu opinii innego lekarza) działać w interesie zdrowia pacjenta, nawet jeśli otrzymanie zgody nie jest akurat możliwe. Należy jednak zaznaczyć, że sytuacje te powinny zostać odnotowane w dokumentacji medycznej, a sam pacjent, a także jego opiekun powinni o tym zostać poinformowani w najbliższym możliwym terminie.